DEADLY GUN

وبلاگ شناخت اسلحه های جدید و قدیمی

DEADLY GUN

وبلاگ شناخت اسلحه های جدید و قدیمی

در این مقاله به جنگنده های عملیاتی در نیروی های مسلح ایران می پردازیم.شایان به ذکر است هیچ کدام از اعداد و ارقام که در مورد جنگنده های ذکر شده از جمله ناوگان غربی  عدد دقیقی  نیستند  زیرا معلوم نیست طی جنگ  چند فروند انها از دست رفته باشد و تمام اعداد بر اساس گفته منابع معتبر و بزرگ  غربی و برخی  منابع داخلی نوشته  شده و نشان دهنده واقعیت محض در نیروی هوایی ارتش و سپاه پاسدران نیست

 اف5:

نیروی هوایی ایران در  میانه دهه 1960 به شکل چشمگیر به سرعت رشد  کرد. شاه ایران با در نظر گرفتن خروج انگلیسها از خلیج فارس به سرعت دست بعه توسعه ارتش خود از جمله ناوگان هوایی خود زد. اف5 به عنوان یک جنگنده ارزان قیمت  برای کشورهای ساخته شده بود که توان خرید جنگنده های گران را نداشتند ولی و گزینه خوبی برای نیروی هوایی ایران  برای اشنایی با یک جت مافوق صوت و رشد نیروی هوایی ایران بود. (برای اشنایی با اف5 اینجا را کلیک  کنید)

ایران در سال 1965 دست به دریافت سری اول اف5 خود به عنوان اولین جت مافوق صوت  خود زد   و در مجموع 104 فروند F-5A (نسخه رزمی تک سرنشینه )  و 23 فروند اف5 بی(نسخه دو سرنشینه رزمی اموزشی) زد. هر دو دارای نقش جنگنده بمب افکن سبک بودند و اگرچه اف5 ای و بی رادار نداشتند  و  یک جنگنده روز پرواز بودند ولی از نظر چالاکی جنگنده بسیار مناسبی بودند و در داگ فایت دست بالا را داشت .ایران در سال 1974 دست به دریافت نسخه  پیشرفته اف5 ایی و اف با کد تایگر 2 زد  و در مجموع 166 فروند از دو نسخه ایی و اف در کنار 16 فروند نسخه شناسایی RF-5A را دریافت کرد. با در نظر گرفتن اینکه شاه به دنبال خرید اف16 بود قرار بود اف5 ها بین  سال 1362 تا 1370 از  خدمت خارج شوند  و اف16 جای انها را بگیرد   و حتی تا پیش از انقلاب بخش عمده اف5 A و B به کشورهای چون  عربستان، اتیوپی ،ترکیه،یونان و ویتنام جنوبی  داده شد. ایران حتی مدتی چند اف5 ای و بی را برای کمک به ویتنام جنوبی فرستاد که در نهایت به خدمت ان کشور  نیز در امد. اف5 ایی و اف دارای رادار بودند اگرچه بیشتر برد رادار به ندرت به 20 کیلومتر می رسید و تنها یک رادار ساده برای پرواز در اب و هوایی بد بود و عملا کاربرد زیادی نداشت به صورتی که بودن ویا نبودن ان فرق زیاد نداشت و حتی طی جنگ با عراق بارها برای افزایش  میزان سلاح قابل حمل از روی دماغه برداشته میشد

با اغاز جنگ علیه ایران ، اف5 بیشتر  برای درگیر در خط مقدم به کار می رفت تا عملیات عمقی زیرا از یک سو نداشت رادار مناسب و از سوی دیگر برد کم  ان را برای عملیات در عمق خاک دشمن نا مناسب کرده بود و یا اینکه معمولا چندان وارد عمق خاک دشمن نمی شد  اگرچه موارد  بسیاری نیز نقش نفوذی را بازی کرد .اف5 چنگنده های چالاکی  بود ولی در نهایت تعداد از انها شکار جنگنده ای چون میگ21  و میگ23 شد که معمولا در  خط مقدم با انها روبرو میشد .

F-5E
F-5E
نصب موشک پی ال-7 روی اف5
نصب موشک پی ال-7 روی اف5

مشخص نیست با پایان جنگ چه میزان اف5 در ایران باقی ماند ولی در تمامی منابع معتبر  رقم بین 50 تا 80 فروند ذکر شده است ولی  نباید  عدد حقیقی کمتر و یا بیشتر از این میزان باشد.ایران چندین برنامه ارتقا برای ناوگان اف5 را اجرا کرد ولی هرگز به صورت گسترده و فراگیر نبود. تعداد انگشت شماری مجهز به  لوله سوختگیری هوایی ثابت  شدند که تعداد ان به چهار فروند میرسد که در انواع ایی و اف بود  و معمولا در رژه های هوایی به نمایش در می  ایند . همچنین  چند فروند مجهز به اچ یو دی(نمایشگر سربالای برای نشان داده اطلاعات مهم به خلبان) شدند زیرا خود اف5 دارای مگسک الکترونیک بودند ولی هرگز هیچ کدام از این  ارتقا ئات از چند فروند فراتر نرفتند.همچنین ایرات دست  کم دو موشک هوا به هوای فروسرخ  ار 60 ساخت شوروی و موشک چینی پی ال 7 را روی اف5 های خود تست کرده ولی هرگز به صورت عملیات استفاده نشده و احتمالا برای روز مبادا این ارتقا انجام شده است .

اف5 های ایرانی هرگز مسلح به سلاح هدایت شونده مانند ماوریک دیده نشدند و مشکل دیگر انها موشک هوا به هوای سایدواندر نسخه پی و جی هستند که امروزه عملا از رده خدمتی خارج شده اند و به غیر از ایران هیچ کشوری از این دو مدل بهره نمی برد اگرچه صدها و یا حتی بیش از هزار تیره  ان همچنان در اختیار نیروی هوایی است  و حکومت قبلی دست کم 2000 تیره سایدواندر نسخه پی و جی را دریافت کرد

ایران در یک بازه زمانی  طی برنامه سیمرغ اف5 A  و RF-5A باقی مانده در کشور را به قرار دادن یک کابین دوم به شکل اف5 بی در اورد و از انها به عنوان یک جت اموزشی  با نام سیمرغ بهره برد که امروزه نیز جت اموزش اصلی نیروی هوایی است با وجود  این در برخی تصاویر ر همچنان اف5 ای در خدمت ارتش ایران در کنار  انواع ایی و اف وجود دارد اگرچه دیگر از RF-5A  خبری نیست  ولی میتوان گفت اف5 های فعلی به غیر از سیمرغ تمام از انواع ایی و اف است

 همچنان بین 50 تا 70 اف 5 در ایران خدمت میکند که در گردان 12 شکاری در مهراباد تهران، گردان 21 و 22 در تبریز ، گردان 41 تا 43 در دزفول مشغول سرویس دهی می باشند و  سرپا ترین جنگنده  نیروی هوایی ایران می باشد که تقریبا در تمامی پایگاه های هوایی ایران  دیده می شود  و صد البته پر تعداد ترین جنگنده نیروی هوایی نیز است و گفته شده قطعات زیادی از این پرنده از زمان رژیم گذشته در انبارها  باقی مانده و حتی اگر هم نباشد  اف5 جنگننده بسیار ساده ای است  ایران دست کم قطعات ریز  ان را تولید کرده و حتی گیر اوردن قطعات ان از خارج از کشور کار سختی نمی باشد. دست کم  قطعات  اف5 اقدر زیاد بوده که ایران یا با ارتقا اف5 فعلی  ویا ساخت ، جنگنده جدید را توسعه داده است.

سیمرغ
سیمرغ

اف4 فانتوم

در اواخر دهه 1960  شاه ایران دنبال  یک جنگنده پیچیده تر بود. یک جنگنده بمب افکن دوربرتر با توان بی وی ار(شلیک موشک  های هوا به هوای راداری) از این رو بهترین جنگنده ان  دوران  تولیدی در امریکا یعنی اف4 فانتوم را سفارش  داد.(برای اشنایی با اف4 فانتوم اینجا را کلیک کنید)

نخستین فانتوم در شهریور   سال 1347 وارد ایران شد که شامل  16 فروند اف4  دی فانتوم بود که مدتی بعد 16 فروند دیگر نیز به این تعداد پیوست. در ادامه شاه در سال 1351 دست به سفارش  اف4 ایی  زد و 177 فروند ان در کنار نسخه شناسایی  سفارش  داد و دست  کم در یک نوبت  اقدام به سفارش  نسخه سرکوب پدافند هوایی  فانتوم با کد F-4G زد که با مخالفت امریکا مواجعه شد و در نهایت با نارضایتی تعداد بیشتری اف4 ایی دریافت کرد

ایران تا سال 1357 در مجموع 32 فروند اف4 دی، 177 فروند اف4 ایی و 16 فروند ار اف 4 ایی را تحویل گرفت که بعد از اسرائیل و المان(که هردو امروزه  فانتوم را از خدمت خارج کردند) سومین دارنده بزرگ فانتوم در خارج از امریکا بود

فانتوم در جنگ با عراق ستون فقرات نیروی هوایی ایران بود توان سوختگیریی هوایی به ان اجازه عملیات های عمقی  را میداد و حتی با موشک ماوریک در نقش ضد کشتی نیز ظاهر شد .با پایان جنگ ایران همچنین بر اساس منابع مختلف بین 45 تا 80 فروند فانتوم  در اختیار  داشت که نباید عدد واقعی  بیشتر ویا کمتر از این میزان باشد و بر اساس منابع غربی  ایران همکنون بیت 50 تا 65 فروند فانتوم عملیاتی دارد که شامل  3 تا4 فروند ار اف 4 نیز می باشد. ایران در کنار ار اف4 ایی به صورت غیر رسمی دست کم سه فروند ار اف 4 سی نیز تحویل گرفت که ممکن است یک فروند از ان همچنان در خدمت باشد

فانتوم های ایران به غیر از بمب های سقوط ازاد توان حمل موشک ماوریک و بمب های هدایت لیزری  پیویی 1 را داشتند  که هر دو در زمان حکومت گذشته وارد خدمت شد. ماوریک  به تعداد بالای  توسط ایران خریدارش شد و بیش از 2000 تیره ماوریک وارد ایران شد ولی  تعداد بمب های هدایت لیزری کم بود و تنها از اف4 دی پرتاب میشد که دارای یک غلاف دردسر ساز متصل به کابین خلبان از نوع AVQ-9  بود که تنها بعد از چند ماموریت با این غلاف  که حتی در موارد باعث از دست رفتند فانتوم های نسخه دی شد کنار گذاشته  شد و هرگز از انها استفاده نشد

اف4-دی
اف4-دی

بعد از جنگ ایران تلاش در نصب سلاح های جدید با فانتوم های خود کرد  و تقریبا تمامی سلاح های داخلی اول روی فانتوم تست شد و همکنون نیز هیچ جنگنده ای در نیروی هوایی به اندازه فانتوم تنوع تسلیحاتی ندارد . مثلا چندین سلاح بومی اپتیک مانند بمب قاصد  و  زوبین  را با فانتوم هماهنگ کرد و با توسعه یک غلاف شناسایی  داخلی و نصب روی فانتوم با این جنگنده چند  سلاح داخلی لیزری  از جمله موشک های هدایت لیزری  ستار هماهنگ شد . همچنین ایران در ادمه روی فانتوم ها موشک اپتیک ضد کشتی نصر و موشک ضد کشتی نور را هماهنگ کرد  و طی پروژه دوران   برخی از فانتوم ها مجهز به اچ یو دی و نمایشگر رنگی شدند و دارای  رادار ارتفا یافته با  قطعات  دیجیتال شدند(البته رادار تعویض نشد ) ولی تعداد فانتوم  های از چند فروند  فراتر نرفت. در اخرین خبرها امده ایران دست  به توسعه یک رادار پیشرفته برای فانتوم های خود زد ولی مشخص نیست  که این رادار کی و به  چه تعداد روی فانتوم نصب شود(با در نظر گرفت بیش از 40 سال سن دیگر ارتقا در این سطح؟؟!!!). همچنین بر اساس تصاویر ایران دست کم  روی یک یا دو فروند فانتوم خود لوله سوختگیری هوایی  را  تست کرده که با در نظر گرفتن داشتن سیستم سوختگیری لوله ای در نسخه های موجود ، این اقدام برای سوختگیری یار به یار از فانتوم و یا فنسر  انجام شده است . همچنین ایران دست به تست موشک های چینی  پی ال 7، موشک روسی ار 73 و ار 27 روی فانتوم زده است که به نظر می رسد بیشتر هدف داشتن چنین توانی برای مواقع خاص بوده ولی معلوم نیست چه میزان از فانتوم ها مورد ارتقا برای  پرتاب این موشک ها قرار گرفته اند

بخشی ار تسلیحات هماهنگ شده با فانتوم در ایران
بخشی ار تسلیحات هماهنگ شده با فانتوم در ایران

فانتوم های ایرانی به غیر از چند فروند هیچ کدام ارتقا انچنانی به خود ندیده و بیشتر تنها بر روی نصب سلاح های جدید  تمرکز داشته است  و در سطح کابین و رادار ارتقا خاصی روی کل ناوگان انجام نشده و از طرفی  موشک ایدواندر  نسخه پی و جی و اسپارو مدل ایی عملا به غیر از  ایران در هیچ کشوری خدمت نمیکند. گذارشاتی از برنامه ایران برای نصب رادار چینی  جدید (احتمالا رادار نصب شده روی جی اف 17) وموشک رادار فعال پی ال 12 است ولی تا کنون گذارش رسمی و خبر موثقی در این مورد داده نشده. امروزه فانتوم ها  در گردان های 31 تا 33  در همدان، گردان 61 و 62 در بوشهر،گردان 91 و 92 در بندر عباس  و گردان 101 در چابهار خدمت میکند و بعد از اف5 پر تعداد ترین  جنگنده عملیاتی نیروی هوایی هستند

موشک ضد کشتی نصر و قادر
موشک ضد کشتی نصر و قادر

اف14 تامکت

ایران در میانه دهه 1970 برای مقابله با فاکس بت های شوروی دست به سفارش شکاری  پیشرفته اف14 تامکت  زد اگرچه تامکت به کشورهای دیگر نیز پیشنهاد  شد ولی ژاپن، اسرائیل و عربستان   اف15 و کانادا در نهایت اف18 را خریداری کرد.(برای اشنایی با اف14 تامکت اینجا را کلیک کنید)

ایران تا سال 1357  از 80 تامکت سفارش 79 فروند را تحویل گرفت اگرچه دو فروند  پیش از انقلاب از دست رفت و بعد از ان نیز ایران دست  کم در جریان جنگ با عراق  11 تامکت دیگر را به دلایل مختلف  از جمله  سه فروند بر اثر درگیری هوایی  که دو  فروند توسط  میراژ های عراقی و یک فروند توسط میگ23 ام اف از دست داد

اف14
اف14

با وجود این تامکت بین 120 تا 150 جنگنده را سرنگون کرد و رکورد خوبی از خود به جا  گذاشت و به عنوان تنها نسل چهارم جنگ ایران و عراق  به خوبی درخشید. ایران تا پیش از  انقلاب  برای تامکت ها خود 250 تا 285 تیره موشک فونیکس را دریافت کرد که تا  سال نخست جنگ نیز تنها موشک تامکت های ایرانی  بود تا اینکه به  تدریج موشک  سایدواندر و اسپارو نسخه E روی تامکت نصب شد. به نظر می اید  بیشتر پیروزی های هوایی ایرانی با تامکت با سایدواندر و بعد از ان با فونیکس به دست امده و گفته شده تنها یک پیروزی با اسپارو به دست امده که دلیل ان کارایی کم اسپارو نسخه ایی بر روی تامکت بوده زیرا نسخه  طراحی شده اسپارو برای تامکت نسخه  ایی-4 بوده ولی ایران تنها نسخه ایی-2 را در خدمت داشت که برای فانتوم در نظر گرفته شده بود.  کارایی پایین اسپارو باعث شد در میانه جنگ ایران به فکر نصب موشک زمین  به هوای هاوک روی تامکت بکند که در اخر جنگ  این کار روی چند تامکت انجام شد ولی مشخص نیست ایا تمامی ناوگان به هاوک مجهز شدند ویا نه . با وجود  اینکه هاوک کارایی بسیار بهتری نسبت به اسپارو داشت ولی تنها دو فروند ان انهم یکی زیر هر بال قابل حمل توسط تامکت است. ایران  همچنین در اواخر جنگ تامکت را مجهز به بمب سقوط ازاد کرد و در عملیات  بر ضد عراق چند باری از ان بهره برد  و حتی گذارشاتی از تجهیز این جنگنده به سلاح های هدایت شونده  هوا به زمین  نیز امده است ولی هرگز تصویری منتشر نشده و یا در رزمایشی ازمایش نشده و بعید است با در نظر گرفت اینکه تامکت 37 سال همچنان پیشرفته ترین شکاری ایرانها است ، در نیروی هوایی نقشی غیر از دفاع هوایی  به ان داده باشند. ایران دست کم روی یک فروند تامکت خود موشک ار 27 و ار 73 را ازمایش کرده که نتیجه مطلوب بوده ولی احتمال این کار نیز برای روز مبادا است .

تصویری از یک اف14 مسلح به موشک رادار نیم فعال ار27
تصویری از یک اف14 مسلح به موشک رادار نیم فعال ار27

ایران بعد از جنگ دست کم 60 تامکت سالم  داشت ولی به گفته بسیاری از منابع بین 20 تا 30 فروند تامکت بیشتر در وضعیت عملیات قرار ندارد و احتمال  به همین میزان نیز به صورت ذخیره نگهداشته میشد برای روز مبدا زیرا ایران به شدت دچار مشکل کمبود قطعات برای این جنگنده است

با در نظر گرفتن پایان عمر  موشک فونیکس و احتمالا تعداد کم انها ایران دست به تست موشک رادار فعال فکور  بر مبنایی فونیکس با برد 60  تا 100 کیلومتر کرده که گفته شده کارایی خوبی در تست ها  حتی  با جنگ الکترونیک شدید داشته ولی از کم و کیف تولید ان خبری  نیست. امروزه تامکتها در دو گردان 81 شکار در اصفهان و 82 شکاری در بوشهر  خدمت میکنند ولی محل اصلی  تامکتها امروزه اصفهان است

اف7

داستان اف7 به میانه جنگ ایران و عراق  بر میگردد که ایران به شدت دچار مشکل با ناوگان نیروی هوایی خود شده بود که از سوی امریکا ها پشتیبانی نمی شد و نیاز به جنگنده حمله به زمین داشت  زیرا بخشی از ناوگان توسط عراق  سرنگون شده بود و ناوگان باقی ماند نیز نیاز  به قطعات داشتند. در ان دوران به دلیلی سیستهای خارجی هیچ کشوری حاظر  به فروش جنگنده به ایران نبود  و تنها گزینه چین بود که پیشرفته  ترین جنگنده ای که در ان دوران در چین تولید میشد جنگنده جی 7 با نام صادراتی اف7 بود. ایران در مرحله اول تعداد اف6  که نسخه چینی میگ19 است را خریداری میکند ولی به دلیل نارضایتی از ان  به گفته برخی منابع انها را به کره شمالی تحویل داده و به سراغ جنگنده دیگری می رود( البته به گفته برخی منابع اف6 ها از  خود کره شمالی دریافت شده بود). در همان زمان  عراق نیز که از عملکرد کلی میگ21 راضی بود برای  جبران  بخشی از ناوگان میگ21 که از دست رفته بود به دنبال  خرید اف7 از چین بود و هر دو کشور که رودرروی  هم می جنگیدند  همزمان با هم وارد مذاکره با چین شدند. ایران در مرحله نخست میخواست  اف7  بی را خریداری کند ولی بعد به پیشنهاد چینها نسخه پیشرفته تر اف  7 ام را خریداری کرد. اف  7 ام دارای تجهیزات غربی بود و به دلیل سیاست ها  و مشکلاتی برای تحویل انها به ایران چین  تجهیزات غربی  را با نسخه  مشابه چینی عوض کرد که نتیجه  ان  اف7 ان شد.(برای اشنای با اف7 اینجا را کلیک کنید)

اف-7ان
اف-7ان

ایران 18 فروند نسخه تک سرنشینه   و 7 فروند نسخه دو سرنشینه  را دریافت کرد که دست کم چهار فروند ان از دست رفت. البته از قرار معلوم ایران در دهه 1980،  24 فروند و در سال 1995 نیز 5 فروند دیگر تحویل گرفته است  . اف7 نسخه چینی دارای  سرعت فرود بالای است و  مشکل از دست رفتن سیستم هیدرولیک  ویا سخت  شدن استیک هدایت را دارد . این جنگنده در دو سال اخر جنگ تحویل ایران شد و احتمالا در اواخر جنگ در عملیات هوا به زمین  با بمب های مارک 82  و راکت  شرکت داشته  و امروزه برای اموزش خلبانان نیز به کار می رود . اگرچه اف7 جنگنده موثری نیست ولی با داشتن هشدار دهنده راداری، اچ یو دی و مسافت یاب لیزری از این باب از اف5 نیروی هوایی پیشرفته تر است و رادار ان اگرچه از نظر برد  چیزی از رادار اف5 برتری ندارد ولی کارایی کلی بهتری دارد. اف7 به دلیل داشتند اچ یو دی و سامانه تایین  محل برخورد بمب در تمرینات پرتاب بمب  نیروی هوایی همواره از اف5 و اف4  در پرتاب بمب های غیر هدایت شونده سقوط ازاد  دقیق تر عمل کرده است. اف7 ایرانی به غیر از بمب سقوط ازاد مارک 82 و خوشه ای بی ال 755 و راکت انداز  مجهز به موشک هوا به هوایی پی ال 7 هستند . ایران در اواخر دهه 1370 شمسی  تلاشی را برای خرید اف8 -2ام از چین کرد ولی این تلاش موفق نبود. اف7 امروزه در نیروی هوایی ایران میتواند در نقش هوا به زمین فعالیت کند البته  باید در زمینه حمل سلاح ارتقاتی رو ان انجام  شود کما اینکه پاکستان  از اف7 های خود برای عملیات پشتیبانی هوایی استفاده میکند و حتی نسخه های اخر اف7 پی جی را مجهز به بمب لیزری نیز کرده است  ولی در مجموع اف7 حتی اگر این مسئله را نیز قبول کنیم در رزم هوایی مشابه اف5 باشد ولی نه اف5 و نه خود اف7  در درگیری هوایی هوایی این دوران کارایی ندارند و در زمینه میزان حمل تسلیحات هوا به زمین نیز دارای توان حمل سلاح کمتری نسبت به اف5 است زیرا از روز اول در نقش یک شکاری رهگیر طراحی شده . همکنون  اف7 ها در گردانهای شکاری 51 ، 52 و53  در امیدیه و در نسخه اموزشی در اصفهان خدمت میکند.

F-7_Iran_2

میگ-29

ایران در سال 1368 ، 24  فروند میگ29 را از شوروی دریافت کرد که شامل  18 فروند نسخه تک سرنشینه و 6 فروند میگ29 یو بی اموزشی بود . نسخه تحویلی به ایران نسخه صادراتی میگ29 A بود که در ان زمان نیز تنها نسخه تولید میگ29 بود و با تمامی مشکلات نسخه پاییه A  تنها گزینه ایران برای این جنگنده بود(برای اشنایی با میگ29 اینجا را کلیک کنید).

نسخه تحویلی به ایران از نسخه  تحویلی به عراق و سوریه  پیشرفته تر بود و مشابه نسخه  تحویلی به کشورهای اروپای شرقی بود. این جنگنده از سال 1371 در تبریز به خدمت گرفته شد  و چندی بعد در تهران نیز  مستقر شد. عدم  انطباق پذیری موتور ار دی 33 میگ29 با هوایی گرم باعث استقرار میگ29 در تبریز بود . در سال ورود  به خدمت با اغاز جنگ اول خلیج فارس 4 فروند میگ29 عراقی به ایران فرار  کردند که شامل  یک فروند نسخه  یو بی و سه فروند نسخه  رزمی تک سرنشینه  بود  ولی به دلیل عدم انطباق  نسخه تک سرنشینه   تحویلی به عراق با نسخه های تحویلی به نیروی هوایی ایران ،   سه فروند نسخه تک سرنشینه به عنوان لوازم یدکی استفاده شد و تنها نسخه یو بی اموزشی وارد خدمت شد(البته بر اساس گفته بسیاری و بر اساس شماره سریال همه چهار فروند وارد خدمت شده اند). ایران تلاشی برای خرید 24 فروند دیگر میگ29 در اوائل دهه 70 شمسی انجام داد که تحت فشار امریکا به دولت یردسین این برنامه به جای نرسید  و چندی بعد تلاش در دریافت 21 فروند میگ29 اس نیروی هوایی مولداوی کرد که امریکا برای جلوگیری از دستراسی ایران به این  جنگنده ها تمامی 21 فروند  میگ29 اس و 700 موشک هوا به هوا را از مولداوی خرید. میگ29 نیروی هوایی ایران مجهز به موشک ار 73، ار 60 و موشک رادار نیم فعال ار 27  می باشد اگرچه در نقش عملیات هوا به زمین  توان حمل راکت انداز 80 م م اس 8 و بمب سقوط ازاد را دارد  . ایران در میانه دهه 70 شمسی به دلیل اینکه این جنگنده فاقد توان  سوختگیری هوایی بود و مخازن سوخت خارجی حمل نمی کرد  یک فروند میگ29 یو بی را به لوله سوختگیری هوایی و مخازن سوخت زیر بال مجهز کرد ولی چیزی که مشخص  است نصب  لوله سوختگیری  بیشتر ادامه پیدا نکرد  و حتی لوله سوختگیریی ان یک فروند میگ29 یو بی نیز در نهایت برداشته شد

میگ29 ایرانی مسلح به موشک ار 73 و ار 27
میگ29 ایرانی مسلح به موشک ار 73 و ار 27

میگ29 یک شکاری رهگیر نقطه ای برای دفاع در برد کم است و نسخه ایرانی به عنوان نسخه پاییه و اولیه دارای  ضعف های اساسی  در زمینه رزم هوایی فامد به دلیل قدرت کم رادار و اسیب پذیری در برابر جنگ الکترونیک است ولی دارای چالاکی بالای است و نتایج تمرینات هوایی ان با جنگنده های ناتو بسیار موفق بود اگرچه در مرحله عمل قربانی جنگنده های غربی چون اف15 و اف16 در رزم هوایی بیش از 15 کیلومتر  شد. البته میتوان نسخه فعلی را البته با کمک خود روسها بهسازی کرد و نتنها دست کم برای 20000 ساعت دیگر عمر سازه را تمدید کرد(برای 20 سال خدمت) بلکه میتوان ان را در زمینه رادار ارتقا داد و ان را مسلح به موشک ار77 کرد که در رزم هوایی به خوبی با جنگنده های چون اف16 و اف15 به مقابله برخیزد

میگ29 ایرانی همواره از پشتبانی بد روسها رنج می برند و در یک برهه از زمان برخی از انها زمینگیر  بودند که بخشی از این مشکل به  فروپاشی شوروی و عدم تولید بسیاری از قطعات میگ29 که کارخانه انها در جمهوری های تازه استقلال یافته جا مانده بود و دیگر به تولید چیزهای دیگر پرداخته بودند بر می گردد . این مشکل اساسی بسیاری  از جنگنده های ساخته شده در دوران جنگ سرد در شوروی بود تا انجایی  که بسیاری از کشورها جنگنده های میگ23 و 29 خود را به دلیل نبودن قطعات کافی از خدمت خارج کردند . عدم  در دستراس بودن قطعات  و  عدم تحویل دفترچه های تعمیر  و نگهداری این جنگنده باعث مشکلات فراوان با این  جنگنده شد و حتی بسیاری از  دستگاه ها تست این جنگنده  در ایران وجود ندارد. مشکل  اساسی این بود که ایران بدون هیچ زیر ساخت درستی به یکباره از یک سیستم غربی به یک سیستم شرقی تغییر جهت  داده بود.  میگ29 دارای عمر خدمتی 25000  ساعت است و  با در نظر گرفتن سالی 1000 ساعت پرواز   عملا دیگر عمر خدمتی انها تمام است و حتی چند پیش میگ به ایران اعلام کرده بود که با در نظر گرفتن پایان عمر خدمتی فلانگر ها دیگر از این جنگنده ها پشتیبانی نمی کند ولی واقعیت این است  که ناوگان میگ29 ایران سن زیادی ندارد  و به پایانی  عمر خدمتی به دلیل ساعات  پروازی کم نرسیده اند . در مرحله اول قرار بود روسها هفت سال به صورت مستقیم  با ورود 400 مستشار از میگ ها پشتیبانی کنند و برای 25 سال لوازم یدکی را تضمین  کنند که روسها در نهایت  پشتیبانی مستقیم  را تحت فشار امریکا انجام ندادند و فرستادن قطعات نیر به ایران همواره با مشکلاتی  مواجه بود  اگرچه گفته شده ایران در سال 2008 تعداد زیادی موتور  ار دی 33 میگ29 از روسها تحویل گرفت

این مشکلات پشتیبانی  فنی باعث شد که ایران حتی طی یک برهه از زمان قبل ازتحریم های تسلیحاتی به دلیل برنامه هسته ای برای جایگزینی  میگ 29 به دنبال خرید  جی 10 از چین  برای جایگزینی میگ29  برود  که کار پیش نرفت. با وجود این میگ29 جنگنده ایمنی بوده و از 25 فروند که در ایران پرواز میکردند  تنها یک فروند انها از  دست رفت .

ایران دست به ارتقا سامانه ناوبری  این جنگنده زده و گفته شده روی انها سامانه ژیرسکوپ حلقه  لیزری نصب کرده و احتمالا با در نظر  گرفتن  انتنهای متفاوت نصب شده روی بدنه که از تصویر ها مشخص است سامانه ارتباطی نیز ارتقا یافته است .گفته شده امروزه کمتر از نیمی از 24 فروند میگ29 موجود در ایران در وضعیت عملیاتی هستند که دلیل ان  تعداد کم میگ های ایرانی است که هزینه تعمیر و نگهداری و یا توسعه سامانه های لازم برای سرپا نگهداشتن  این ناوگان  را توجیه نمی کند

میگ29 همکنون در گردان 11 شکاری مهراباد تهران و گردان 23  در تبریز مستقر هستند

1962365

سوخوی24

داستان سوخوی24 در ایران  به ورود 24 فروند سوخو24 فنسر نیروی هوایی عراق  طی فرار مشهور به ایران در جریان جنگ اول خلیج فارس بر میگردد . (برای اشنایی با تعداد هواپیماهای عراقی فرار کننده به ایران اینجا را کلیک کنید)

در ان زمان ایرانها از  دیدن یک جنگنده تهاجمی نو که تنها دو تا سه سال سن داشت از خوشحالی در پوست  خود نمی گنجیدند انهم بدون ان که پولی پرداخت کرده باشند و خواهان پشتیبانی  فنی روسها برای این جنگنده شدند ولی دولت روسیه با این مسئله مخالفت کرد زیرا قبل قرار داد پشتیبانی را با دولت دیگری  بسته بود و نه با ایران؟!! از این رو ایرانها 12 فروند سوخوی24 را خریداری کردند تا بتوانند پشتیبانی  فنی روسها را به دست اوردند(برای اشنایی با سوخو24 اینجا را کلیک کنید)

با وجود اینکه قرار بود روسها 7 سال از فنسر پشتیبانی  کنند ولی تحت فشار امریکا این کار را انجام ندادند  و یکی از پیچیده ترین جنگنده های تهاجمی جهان برای مدتها در ایران زمین گیر بود(حدود یک دهه) و تنها پرواز  محدود انجام میشد . ایرانها بدون  دفتر چه های فنی با فنسر سر کردند و سامانه های حیاتی مانند سامانه نشان گذاری لیزری کایرا 24 و سامانه هشدار دهنده فروسرخ و سامانه ناوبری و رادار  عملیاتی نبودند و خدمه بدون دفترچه راهنمایی تعمیراتی  ، توان تعمیرات   چندین سامانه مهم جنگ الکترونیک را نداشتند. در نهایت در اواخر دهه 70 شمسی  با تلاش بخش دانشگاهی و پرسنل فنی  ایران توانست  فنسر ها را در داخل تعمیر کند  و دفترچه های تعمیراتی  را تهیه کند

سوخو24 مجهز به غلاف سوخت رسانی یار به یار زیر بدنه
سوخو24 مجهز به غلاف سوخت رسانی یار به یار زیر بدنه

در ادامه  نیروی هوایی چندین سلاح هدایت شونده روسی را روی  فنسر ازمایش کرد و تمامی فنسرها را مجهز به لوله سوختگیری هوایی  کرد که توان سوختگیری یار به یار با کمک غلاف سوخت رسانی  UPAZ-1A  را پیدا کردند و تمرینات بسیاری حتی در سوختگیری شبانه در ارتفاع پست انجام دادند  . فنسر های نیروی هوایی ایران  مسلح به موشک هدایت لیزری خا 29 و نسخه  هدایت اپتیکی  ان،  موشک هدایت لیزری خا 25، موشک ضد رادار خا 58 و بمب های هدایت لیزری و اپتیکی کاب500 و 1500 می باشد. همکنون فنسرها در پایگاه هوایی شیراز  به عنوان پایگاه اصلی تعمیرات  و نگهداری انها مستقر هستند  و در گردان 72 تهاجمی   شیراز و یک گردان در مهراباد خدمت میکنند. به دلیل اینکه فنسر جنگنده بزرگی است و در اشیانه های ساخته شده برای فانتوم جا نمی شود در پایگاه هوایی شیراز در فضای باز نگهداری می شود (و اگر سوخو 30  نیز وارد کشور شود نیز همین داستان است )همکنون 30 فروند فنسر در نیروی هوایی ایران در خدمت است که گفته شده توان پرواز شبانه را یافته اند ولی مشخص نیست دقیقا  با چه سامانه ای

با وجود برخی مشکلات فنسر در روزهای نخست در ایران  ولی  فنسر امروزه تخصصی ترین جنگنده تهاجمی ایرانیها  است که توان پرواز در 24 ساعت شبانه روز در ارتفاع بسیار پست به  خاطر داشتن رادار تهاجمی و ناوبری پیشرفته  و حملات دقیق با مهمات های هدایت شونده را دارد که عملا به غیر از چند جنگنده مانند اف15 استریک ایگل اسرائیل و عربستان و تورنادو عربستانی  در این نقش رقیبی ندارد.  همکنون سوخوی24   تنها جنگنده نیروی هوایی است که به دلیل توان حمل موشک ضد رادار خا 58 تنها جنگنده در خدمت ارتش برای عملیات سرکوب پدافند هوایی  دشمن است

جنگنده های موجود در خدمت نیرو های مسلح ایران

میراژ اف1:

بین جنگنده های فراری به ایران از عراق 24 فروند میراژ اف1 وجود داشت که از انواع تک سرنشینه   EQ  و دو سرنشنیه بی کیو  بودند. میراژ های عراقی دارای رادار سیرنای 4 ام بود که به انها توان ضد کشتی می داد اگرچه بسیاری از منابع معتقدند  که نسخه های اخر تحویلی به عراق دارای رادار اژوا بودند که  برای جنگنده سوپر اتندارد طراحی شده بود و بر روی برخی نسخه های جنگنده تهاجمی جگوار که به هند تحویل داده شده بود نیز نصب شد  و در نقش ضد  کشتی  توان بیشتری داشت.(برای اشنایی با میراز اف1 اینجا را کلیک کنید)

میراژ های به ایران امده از انواع تک سرنشینه EQ-6 که اخرین نسخه تحویلی به عراق بودند و نسخه دو سرنشینه BQ-3  که نسخه اموزشی با رادار سیرینا 4 با توان رزمی کامل هستند.میراژ وقتی به ایران  امدند تا یک دهه زمینگیر  بودند و تنها برخی از خلبانان نیروی هوایی اکثرا از  خلبانان  فانتوم با تک توکی از انها پرواز میکردند.میراژ ها به پایگاه  امام رضای مشهد منتقل شدند و مدتی در انجا پرواز می کردند و حتی یک فروند انها نیز گفته شده بر اثر  برخورد موشک  استینگر قاچاقچان مواد مخدر  سرنگون شده است(برخی نیز می گویند مشکل فنی بوده)

MIRAGE F1 BQ
MIRAGE F1 BQ

با وجود  این میراژ  جنگنده غریبی بود. نیروی هوایی هرگز جنگنده ساخت فرانسه نداشت و راه اندازی  این هواپیما نیز با کمک  خدمه فنی پاکستانی انجام شد که با میراژ 5 سر کار داشتند. همچنین تسلیحات نصب شده روی میراژ نیز در ایران نبود. برای نمونه ایران موشک هوا به هوای فروسرخ  ماژیک فرانسوی ویا موشک رادار نیم فعال سوپر 530 را نداشت .  در میانه  دهه 70 شمسی  با به روی کار امدن دولت اقای خاتمی فرانسه پیشنهاد فروش چند صد موشک ماژیک به ایران میدهد  و حتی برخی از منابع در مورد  تحویل 50 میراژ اف1 سی دست دوم خبر میدهند ولی این پیشنهاد به صورت عجیبی از سوی ایران به دلایل  مسائل سیاسی داخلی رد شد.

ایران در ادامه  با نصب جایگاه جنگ افزاری اف5  و نصب مخزن سوخت اف5  روی میراژ های اف 1 دست زد ولی همواره به غیر از مواردی در نمایشگاه های خاص میراژ ها هرگز مسلح دیده نشدند. طبیعتا  میراژ های  ایرانی باید بتوانند بمب مارک 82 را حمل کنند و مشکلی نیز نباید  با در نظر گرفتن نصب ریل پرتاب موشک سایدوندر  بر نوک بال میراژ ،باید توان پرتاب سایدواندر را نیز داشته  باشد و حتی ایران طی یک نمایش زمینی  برای رییس جمهور روحانی ، موشک چینی پی ال 7 روی میراژ ها به نمایش گذاشت. البته پی ال7 کارایی بسیار ضعیف داشت و زمانی قرار بود روی فانتوم و اف5 نصب شود و خلبانان این دو جنگنده همان سایدواندر های قدیمی  را ترجیه دادند. همچنین شایعاتی  در مورد نصب موشک ضد کشتی نور روی میراژ ها وجود دارد ولی چیزی که مشخص است  این است که ایران با این جنگنده مشکلات بسیار دارد . میراز اف1 برای ایران یک  جنگنده نسل سومی است که  در کشور سازنده  هم از خدمت خارج شده (و بسیاری از دارندگانش مانند یونان و یا کویت) و هیچ پشتیبانی از کشور سازنده  دریافت نمی کند  و    احتمالا پرواز دادن انها به دلیل  موتور مشترک با میراژ 5 پاکستانی  با کمک این کشور انجام می شود .حتی بسیاری از منابع  این مسئله صحبت میکنند که این جنگنده فاقد رادار است که دلیل ان میتواند در دستراس نبودن لوازم یدکی رادار باشد اگرچه اگر واقعا انگیزه ای برای در خدمت نگهداشتن اف1 باشد میتوان رادار را تعویض کرد اگرچه مشکلات فراوان دارد

MIRAGE F1 EQ-6
MIRAGE F1 EQ-6

بر اساس خوش‌بینانه ترین براورد های 18 میراژ اف1 در ایران عملیاتی می باشد  که بسیار از سامانه های حیاطی  مانند سامانه تاکتیکی  ناوبری و احتمالا رادار اصلا عملیاتی  نیست (مخصوصا اگر رادار اژوا باشد که فقط فرانسه و ارژانتین و هند از ان بهره می برند). امروزه میراژ های اف1 در یک گردان شکاری در مشهد  خدمت میکنند که بخش از انها نیز  در پایگاه هوایی چابهار  خدمت میکنند و نمیتوان روی ناوگان کم تعداد ان چندان حساب کرد

اذرخش:

اذرخش به  ارتقا انجام شده روی برخی از اف5 های ایرانی است که گفته شده به صورت دست دوم از اتیوپی  وارد ایران شده است می گویند. اذرخش همان اف5 است ولی دارای سامانه هشدار دهنده راداری، پرتاب کننده شراره  به گفته برخی منابع  رادار گیرف ( نسخه چینی ان) و سامانه اچ یو دی شده است . ابن برنامه در میانه دهه 70 شمسی روی داد و بین 6 تا 8 فروند از اف5 ها به این نسخه  ارتقا یافتند . معمولا این جنگنده در کنار اف5 های پایگاه هوایی دزفول دیده می شوند

جنگنده های موجود در خدمت نیرو های مسلح ایران
اذرخش

صاعقه :

برای اشنایی با صاعقه اینجا را کلیک کنید

این جنگنده همانند  اذرخش در  دانشگاه شهید ستاری  طراحی شد. در پاییز ۱۳۷۷ علی‌اکبر شوقی رئیس دانشگاه شهید ستاری طراحی جنگنده صاعقه را به محمد خاتمی رئیس‌جمهور وقت ایران اعلام کرد و گفت که قرار است پرواز آزمایشی این هواپیما در سال ۸۰ انجام شود. این پروژه در ابتدا به صاعقه-۸۰ معروف شده و گفته می‌شد که یک جنگنده رهگیر دوموتوره و دوسکانه در کلاس اف-۱۴ تام‌کت خواهد بود . اگرچه در نهایت جنگنده مشابه اف5 از اب در امد که دارای دو سکان عمودی وی شکل برای کاهش سطح مقعط  است.  برخی منابع از این مسئله سخن گفتند که صاعقه دارای  موتور ار دی33 میگ 29 و رادار ان 19 ام ایی است  که بر روی میگ29 ای ام نصب شده ولی این مسئله  به راحتی  قبل رد کردن است  زیرا موتور ار دی 33 با قطر 1040 م م  دو برابر قطر موتور جی 85 با قطر 450  م م قطر دارد و  از انجایی که صاعقه کاملا اندازه  اف5 است پس هرگز دو موتور ار دی33 درون صاعقه نخواهند گنجید  (حتی یک موتورش هم نخواهد گنجید  زیرا  موتور ار دی 33 سه متر کشیده تر از موتور جی 85 است) همچنین با در نظر  گرفتن  اندازه کوچک دماغه صاعقه  مشابه  که دماغه اف5  است و قیاس ان با دماغه میگ29 متوجه می شویم  که رادار ان 019 ام ایی نسخه  ارتقا  یافته ای  که روی میگ29 اس ام نصب است(که اصلا در ایران این نسخه وجود ندارد) نمی تواند   روی صاعقه نصب شده باشد . صاعقه همواره با تسلیحات مشابه اف5 نشان داده شده و از نظر برد و سرعت دارای  توانا مشابه است. صاعقه 1 در واقع اف5 در قابل یک پلتفرم جدید و نو ساز است که در ناحیه الکترونیک و ناوبری تا حدودی ارتقا یافته است . این جنگنده دارای هشدار دهنده راداری ، اچ یو دی درون کابین،پرتاب کننده شراره، رادار ارتقا یافته اگرچه مشخص نیست چه کارایی دارد  و سامانه ناوبری جدید است. گفته می شد بین 20 تا 30 فروند از این جنگنده در ایران خدمت میکنند ولی بر اساس بنری در روز نمایش جنگنده کوثر تنها 5 فروند از ان ساخته شده است که در گردان 150 شکاری در تبریز مستقر  هستند اگرچه در پایگاه های دیگر نیز دیده  شده است

صاعقه2: نسخه اموزش صاعقه1 که به گفته منابع غربی از تغییر بخشهای از بدنه اف5 اف نیروی هوایی ایران به دست امده. گفته شده با در نظر گرفتن  حدود 17 فروند اف5 اف در خدمت ارتش ایران  احتمالا همگی به این مدل ارتقا خواهند یافت

صاعقه 1
صاعقه 1
صاعقه2
صاعقه2

کوثر

یک طرح دیگر بر اساس اف5 اف که گفته شده  بدنه ان کاملا در ایران ساخته شده و دارای اونیک و الکترونیک ایرانی است. این جنگنده احتملا از موتور بومی اوج نسخه بومی موتور جی85 اف5 استفاده میکند و دارای کابین دیجیتال با نمایشگر های رنگی است. این نسخه در 30 مرداد سال1397 به نمایش در امد ولی همچنان فاقد هشدار دهنده رادار و پرتاب کننده فلر و چف(دو سیستم دفاعی و هشدار دهنده بسیار مهم و ساده) میباشد

برای اشنایی با کوثر اینجا را کلیک کنید

کوثر
کابین کوثر
بنری در رونمایی از کوثر یک که نشان میدهد از هر کدام از جنگنده هی صاعقه 1 و 2 و کوثر چقدر ساخته شده است

سوخوی25

این جنگنده در خدمت نیروی هوایی سپاه است. طی فرار جنگنده های عراقی  به ایران 7 فروند سوخوی25 که تنها چهار سال سن داشتند وارد ایران شدند. در مرحله اول ارتش تلاش در عملیاتی کردن انها داشت  ولی بعد به دلیل تعداد کم به سپاه منتقل شد. این جنگنده پشتیبانی هوایی نزدیک کارایی درخشانی داشت    و در سپاه پاسداران با کمک مستشاران اروپای شرقی  و احتمالا ارمنستانی  ان را عملیاتی کردند و دست به خرید 3فروند دیگر به صورت دست دوم از روسیه زدند که از نوع دو سرنشینه  یو بی کا بود که توان رزمی کامل داشت. این پرنده مسلح به راکت انداز اس 8 و بمب های 250 و 100 کیلوگرمی شد و چند بار بر ضد طالبان به کار رفت و حتی سپاه یک موشک هدایت لیزری با نام بینا را نیز روی این موشک تست کرد . با شروع درگیر با داعش در عراق ،  ایران تعداد را به  کمک عراق فرستاد که گفته شده یک فروند انها از دست رفت  و در نهایت بر اساس گزارشات  بسیاری از منابع غربی ایران (که توسط دولت عراق تائید شده)  در نهایت تمامی سوخو25 به عراق تحویل داده شده و پرنده این پرنده در ایران بسته شده است . (برای اشنایی با سوخو25 اینجا را کلیک کنید)

SU-25
SU-25

سوخو22:

 حدود 40 فروند انواع سوخوی22 و 20 از عراق گریختند و  وارد ایران شد که حدود 20 فروند انها از سری ام3 و ام4  بودند که قابلیت های بالای داشتن و نیروی هوایی تلاش کرد به کمک برخی متخصصین گرجستانی انها را عملیاتی کند زیرا اشتراکاتی کم و بیش با سوخو24  داشتند  ولی هزینه این کار برای ایران بالا بود در حالی که ناوگان ام3 و ام4 کمتر از ده سال سن داشتند ناوگان به سپاه منتقل شد ولی سپاه نیز  در یک برهه از زمان تصمیم به عملیات کردن فراگ فوت های گرفت .برای مدتها سوخوی22 در پایگاه های  همدان و شیراز زمینگیر  بودند تا اینکه  در سال 93 ایران دست کم  سه فروند  از نسخه سوخو22 یو ام3(نسخه اموزش دو سرنشینه  رزمی)  و احتمال یک فروند نسخه رزمی  تک سرنشینه را به پرواز در اورد .در مرداد 1397 سپاه رسما اعلام کرد ده فروند سوخو22 را تحویل گرفته است که انها را به سلاح های بومی مانند موشک بینا تجهیز کرده است.در تصاویر به نمایش در امده این جنگنده به یک نشانگذار لیزری جدید زیر بال نیز تجهیز شده بود .سوخو22 یک جنگنده تهاجمی روز پرواز فاقد رادار است

. این پرنده  در شیراز مستقر شده و جای سوخو25 را گرفته است (برای اشنایی با سوخو22 اینجا را کلیک کنید)

IRAN SU-22UM3K 15-2453 REVOLUTIONARY GUARD TEHERAN MEHRABAD 08-2015

1- بمب خوشه ای سیمرغ که بر اساس بی ال755 انگلیسی ساخته شده،2- موشک هوا به هوای ار60، 3- موشک لیزری بینا ، 4-بمب سقوط ازاد250 کیلوگرمی، 5- بمب سقوط ازاد 100 کیلوگرمی، 6-بمب بالدار نامشخص احتمالا یاسین با برد 60 کیلومتر و 7- راکت انداز 80 م م اس8
غلاف نشانگذار لیزری زیر بال

همکنون با پایان مذاکرات هسته ای  ، ایران در مورد خرید جنگنده های چون سوخو30و یاک 130 مذاکراتی با روسیه داشته که البته همچنان خبری  از خرید و یا بستن قرار داد دست کم به صورت رسمی به گوش نمی رسد ولی نو سازی  ناوگان نیروی هوایی اهمیت ویژه ای  دارد زیرا 70 % این ناوگان متعلق به بیش از 35 سال پیش هستند و ناوگان روسی  نیز سن بالای  25 سال دارند و کل ناوگان بسیار فرسوده است. در میان  گذینه های گفته شده طی چند مدت گذشته  سوخو30 از همه بهتر است زیرا این جنگنده توسط هند و چین  استفاده میشود و هر گونه مشکل در زمینه دستراسی به قطعات را میتوانند حل کنند کما اینکه پشتیبانی فنی سوخو30 اندونزی بر عهده هندی ها است  و این راهکاری برای جبران مشکل همیشگی روسها در پشتبانی ضعیف از هواگرد ها ساخت روسیه است  . در شرایط فعلی خرید جنگنده های غربی چه اروپایی و چه امریکا عملا غیر ممکن است زیرا سیاست های خارجی حکومت ما  طی 35 سال گذشته و دشمنی با متحدین نزدیکی غرب همچون اسرائیل مانع از فروش جنگنده به ایران است زیرا غرب هرگز دشمن اسرائیل و سلاحی که ممکن است بر علیه اسرائیل به کار رود را در اختیار ما قرار نخواد داشت کما اینکه طی 35 سال گذشته نیز از تجهیزات غربی موجود در  ایران پشتیبانی فنی نشده و حتی در برهه های از زمان با فروش بالگرد های ترابری نیز به ایران مخالفت شده است از این رو روسیه و چین بهترین گزینه موجود برای خرید خارجی است که نیازمندی سیاست مناسب و تیزبینی در هنگام خرید است  و بهترین روش خرید ، خرید دو جنگنده از هر دو کشور است  تا هم فضای رقابتی ایجاد شود و هم در صورت مشکل برای یکی از دو ناوگان ناوگان دیگر در دستراس باشد

موافقین ۰ مخالفین ۰ ۹۷/۱۰/۱۸
محمد مهدی آقایی

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی